Prawa autorskie zastrzeżone dla RYCAK Kancelaria Prawa Pracy i HR
Nie, pracodawca nie może zwolnić z pracy przewodniczącego związków zawodowych bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może:
1) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
2) zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową, o której mowa w pkt 1
- z wyjątkiem przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także jeżeli dopuszczają to przepisy odrębne.
Jak widać, szczególna ochrona działaczy związkowych polega w pierwszej kolejności na zakazie wypowiadania i rozwiązywania stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, chyba że zarząd ZOZ-u wyrazi na to zgodę. Przepis ten przewiduje zatem tzw. szerszy zakres ochrony, wyrażający się w słowach, że bez zgody zarządu organizacji związkowej pracodawca (zleceniodawca, kontrahent) nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy. W ten sposób ustanowiono regułę, że bez zgody właściwej instancji związkowej pracodawca nie może nie tylko wypowiedzieć stosunku pracy pracownikowi podlegającemu szczególnej ochronie, ale również, że postępując zgodnie z prawem, nie powinien dopuścić do rozwiązania wcześniej wypowiedzianego stosunku pracy, jeżeli przyczyny uzasadniające ochronę zaistniały po dokonaniu wypowiedzenia. W takim bowiem wypadku pracodawca powinien cofnąć swoje oświadczenie woli i nadal zatrudniać pracownika (zob. wyrok SN z dnia 4 czerwca 2013 r., II PK 289/12, LEX nr 1331289).
Szczególna ochrona trwałości stosunku prawnego działaczy związkowych obejmuje nie tylko zakaz wypowiadania i rozwiązywania, lecz także zakaz, bez zgody zarządu ZOZ-u, jednostronnej zmiany warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową. Dokonując przy tym oceny, czy jednostronna zmiana warunków pracy lub płacy pracownika nastąpiła na jego niekorzyść w rozumieniu art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1991 r. o związkach zawodowych należy mieć na względzie warunki pracy na dotychczasowym i nowym stanowisku oraz wysokość uposażenia, ale także możliwości awansu hierarchicznego i płacowego oraz prestiż stanowiska (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 11 lutego 2014 r., III SA/Łd 1198/13, LEX nr 1510741).
Wyrażenie takiej zgody powinno nastąpić w formie pisemnej uchwały zarządu organizacji związkowej (wyrok SN z dnia 18 grudnia 2014 r., II PK 38/14, OSNP 2016/7/83). Termin na wyrażenie zgody lub odmowę wyrażenia zgody przez zarząd zakładowej organizacji związkowej wynosi:
1) 14 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia lub jednostronnej zmiany stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, z podaniem przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub jednostronną zmianę stosunku prawnego;
2) 7 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku prawnego, o którym mowa powyżej, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie stosunku prawnego.
autor odpowiedzi: Michał Szypniewski