Jak określić miejsce pracy personelu latającego dla celów jurysdykcji

W połączonych sprawach C-168/16 i C-169/16, Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 14 września 2017 r. zajmował się pojęciami „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę”  i "portu macierzystego" personelu latającego Crewlink Ireland Ltd i Ryanair Ltd. Szczególny charakter stosunków pracy w branży transportu powoduje trudności interpretacyjne. Dlatego odnośnie tych dwóch sporów wpłynęły do TSUE wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczące wykładni art. 19 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Wnioski te odnosiły się do przesłanek wykonywania i rozwiązania indywidualnych umów o pracę, a także jurysdykcji krajowej sądów belgijskich do rozpatrzenia tych sporów.

W przedmiotowym orzeczeniu podkreślono, że Trybunał już w wyrokach z dnia 15 marca 2011 r., Koelzsch (C‑29/10, EU:C:2011:151, pkt 49) i z dnia 15 grudnia 2011 r., Voogsgeerd (C‑384/10, EU:C:2011:842, pkt 38–41), wskazał szereg wskazówek, jakie mogą uwzględnić sądy krajowe przy rozstrzyganiu zagadnień na tle miejsca pracy. Sądy te powinny w szczególności ustalić, w którym państwie członkowskim znajduje się miejsce, skąd pracownik wykonuje przewozy, dokąd wraca po ich wykonaniu, gdzie otrzymuje polecenia dotyczące przewozów i organizuje swoją pracę, a także miejsce, w którym znajdują się jego narzędzia pracy. Poza tym, Trybunał stwierdził, że w okolicznościach takich jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, należy również uwzględnić miejsce postoju statków powietrznych, na których pokładzie praca jest zwykle świadczona. Dopiero w sytuacji gdyby istniał ściślejszy związek z miejscem innym niż miejsce „portu macierzystego”, to ostatnie miejsce nie byłoby istotne dla celów określenia „miejsca, z którego pracownicy zwykle świadczą pracę” (zob. podobnie wyrok z dnia 27 lutego 2002 r., Weber, C‑37/00, EU:C:2002:122, pkt 53; a także analogicznie wyrok z dnia 12 września 2013 r., Schlecker, C‑64/12, EU:C:2013:551, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

Ostatecznie w połączonych sprawach C-168/16 i C-169/16 TSUE orzekł, że w wypadku pozwu wniesionego przez członka personelu latającego przewoźnika lotniczego lub osobę oddelegowaną do tego przewoźnika, aby określić jurysdykcję sądu rozpatrującego sprawę, pojęcie „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę”, w rozumieniu tego przepisu nie jest równoważne z pojęciem „portu macierzystego”. Pojęcie „portu macierzystego” stanowi jednak istotną wskazówkę dla celów określenia „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę”.

EPR