Rekompensata za prace w nadgodzinach

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Dla pracowników urzędów miejskich, a więc pracowników samorządowych podstawowe znaczenie przy rekompensacie nadgodzin ma art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 902 z późn. zm.), który stanowi, że pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.

Według informacji PAP co trzeci urząd miejski nie płaci za pracę w godzinach nadliczbowych. Serwis Samorządowy PAP przeprowadził ankietę z której wynika, że więcej niż połowa (54 proc.) pracowników samorządowych za przepracowane nadgodziny nie dostaje żadnej rekompensaty. Prawie co trzeci ankietowany (30 proc.) nie ma wyboru i musi odebrać dzień wolny. Tylko pięciu na stu biorących udział w badaniu (łącznie blisko 900 osób) może wybrać pomiędzy rekompensatą pieniężną, a czasem wolnym. Jak ocenia dr Magdalena Rycak dla PAP, za pracę w godzinach nadliczbowych należy się czas wolny w takim samym wymiarze, w jakim była wykonywana praca w godzinach nadliczbowych - "godzina za godzinę". Co ważne jednak, jeśli to pracodawcy sami dokonują wyboru formy rekompensaty - wynagrodzenie czy czas wolny -, to działają niezgodnie z prawem. Nawet zgoda związku zawodowego w regulaminie na brak finansowej rekompensaty, a wyłącznie czas wolny za godziny nadliczbowe, będzie nieskuteczna. Nie można regulaminem ukształtować przepisów na niekorzyść pracownika.  

Należy też pamiętać, że pracę w godzinach nadliczbowych można zlecić gdy są ku temu ustawowe przesłanki. Zgodnie Z art. 151 § 1 Kodeksu pracy praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii lub szczególnych potrzeb pracodawcy. 

EPR